cezayir cumhurbaşkanı ne demek?

border|forsbüyüklüğü=125px|forsbaşlık=Cumhurbaşkanlığı Forsu|resim=Абдельмаджид Теббун (06-11-2021).jpg|görevdeki=Abdülmecid Tebbun|görevbaşlangıcı=19 Aralık 2019|ikamet=El Muradya|atayan=Halk oyu|görevsüresi=5 yıl, bir kez yenilenebilir|oluşum=15 Eylül 1963|maaş=168.000$ yıllık¹|website=Resmi internet sitesi|ilk=Ahmed bin Bella}} Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Cezayir'in devlet başkanıdır ve aynı zamanda Cezayir Halk Ulusal Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır.

Makamın tarihi

Cezayir, 1962'de Fransa'dan bağımsızlık savaşını kazandığında anayasa görevi gören Trablus Programı, cumhurbaşkanını devletin işleyişine yardımcı olan bir başbakanla devlet başkanı kurumu olarak kurdu. İç siyasi manevralar, 1963'te başbakanlık konumunu kaldıran ve tüm yürütme gücünü cumhurbaşkanlığına devreden yeni bir anayasayla sonuçlandı. Bağımsızlığın ilk kırk yılı boyunca hükûmet, Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) tarafından tek partili bir devlet olarak kontrol edildi. Cumhurbaşkanlığı, bir dizi FLN üyesi tarafından yapıldı; Ahmed bin Bella, Huari Bumedyen ve Şadli Bencedid. 1976'da yazılan anayasa, cumhurbaşkanının yürütme yetkisini korudu; ancak 1979'daki değişiklikler, hükûmet başkanını görevden aldı.

1980'lerin sonlarına doğru FLN rejiminde bir liberalleşme yaşandı. Ancak, İslami Kurtuluş Cephesi 1991'de parlamento seçimlerini kazandığında, ordu Şadli Bencedid'i parlamentoyu feshetmeye ve 11 Ocak 1992'de istifa etmeye zorladı. Ordu olağanüstü hal ilan etti, ülkenin yönetimini devraldı ve beş üyeli bir Yüksek Devlet Konseyi kurdu. Konsey, normal seçimlere geri dönüşü kolaylaştırmak adına üç yıllık bir dönem için göreve başlamak üzere Muhammed Budiaf adlı bir cumhurbaşkanı atadı. Ancak Budiaf öldürüldü ve yerine Ali Kafi geçti. Bu arada ülke, askeri hükûmet ile İslamcı gerillalar arasında bir iç savaş dönemine girdi. 1994 yılında Kafi'nin yerini, iç savaş devam ederken 1995'te yapılan tartışmalı seçimlerde tam beş yıllık dönemi kolayca kazanan Liamin Zérval aldı. İslami isyanın büyük ölçüde bastırıldığı 1999'da Zerval, başka bir erken seçim çağrısı yaptı. Abdülaziz Buteflika, diğer tüm adaylar çekildikten sonra bu seçimi kazandı. Yine tartışmalı seçimlerde 8 Nisan 2004'te yeniden seçildi, 2009 ve 2014'te nispeten rakipsiz olarak tekrar kazandı. Buteflika, 18 Nisan 2019'da yapılması planlanan² seçimde 5. dönem adaylığını açıklamış ancak 2 Nisan 2019'da protestoların ardından ordunun baskısıyla 4. dönemi bitmeden görevinden istifa etmiştir.

Cezayir Anayasası'nın 102. Maddesi uyarınca Millet Meclisi Başkanı Abdülkadir bin Salih, Abdülaziz Buteflika'nın 2 Nisan 2019'da istifa etmesi üzerine ülkenin cumhurbaşkanı vekili oldu.³⁴ Görev süresi, katılamayacağı seçimler yapılana kadar en fazla 90 gün sürebilirdi.⁵

Mevcut cumhurbaşkanı, 12 Aralık'ta 2019 Cezayir cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan ve 19 Aralık 2019'da göreve başlayan Abdülmecid Tebbun'dur.

Son seçim

Aday	Parti	Oy	%
	Abdülmecid Tebbun	Bağımsız	4.945.116
	Abdülkadir Bengrina	Ulusal İnşaat Hareketi	1.477.735
	Ali Benflis	Talay El Huryate	896.934
	İzzeddin Mihobi	Demokratik Ulusal Birlik	617.753
	Abdülaziz Belayid	Gelecek Cephesi	566.808
Geçersiz oylar	1.243.458	-
Tartışmalı oylar	11.588	-
Toplam (geçersiz ve tartışmalı oylar hariç)	8.504.346	100
Kayıtlı seçmenler/katılım	24.474.161	39,93
Kaynak: Journal de Montreal ,⁶